Türk Damgalarınıñ Dile Yararları

Türk damgaları, Türkçe yazmak için yaratıldığından katı kuralları vardır. Bundan ötrü dil yapısını sıkı sıkı koruma altına almıştır. Türkçe'niñ ses kurallarından kesinlikle ödün vérmez. Yad sözcükleriñ Türkçe'ye girmesi olanaksız bir durum alır. Yurt dışında ortaya çıkan yéñi bir kavram, Lâtin damgalarınıñ olduğu dönem elini kolunu sallayarak girerken, Türk damgalarınıñ olduğu dönem bunu yapamayacak, zorunlu olarak öz dilden bir karşılığınıñ üretilmesiñe yönlendirecektir. Nedeni, yad sözcükleri Türk damgalarıyla yazmak çetin, dahası olanaksızdır.

Bunlarla birlikte bu damga düzenine géçmeniñ eñ büyük getirisi, ulus olmanıñ bilincini doya doya yaşatması olur. Kendimize ait olan bir yazı düneni démek, gérçek bir ulus olduğumuzuñ kanıtıdır.


Damgalarıñ yararları konusunu biraz daha düşündüğümde şu başlıklar usumdan géçti:

Anımsatır: Lâtin damgalı herhangi bir yazı görüldüğünde doğrudan Avrupalı usa gelmektedir. Çin damgaları görülünce, bétin Japonca bile olsa tezden uslara Çin gelir. Arap damgaları da Arapları çağrıştırır, Osmanlıca yazılmış bir bétin olsalar da... Bu yüzden damga éşittir kimlik démek doğrudur. Yazıya göz ucu ile bakıldığında Türkleriñ usa gelmesi için kullanılmalıdır.

Dili korur: Türkçe için yaratıldığından Türkçeniñ tüm kurallarını savunur, onları korur. Ödün vérmez. Eñ sıradan örnek, ünlü uyumuna girmeyen Ali adı bile yazılamamaktadır. Eli azı alı yazabilirsiñiz. Böylece dile girmeye çalışan yéñi bir kavram olduğunda yazılamayacak, öz dilden karşılık türetilmesine neden olacaktır.

Ortak dili yansıtır: Ünlüler değme durumda yazılmadığından ortak Türk diline hizmet éder. Unuturum ile unutaram sözcükleriniñ yazımı birdir. Ancak okuyanıñ kimliği, bakış açısı ile ayırt edilebilir. Bir Türkiyeli unuturum dérken, Azerbaycanlı unutaram diye okuyacaktır.

Kolay öğrenilir: Damgalarıñ her biriniñ bir köken açıklaması olduğundan usta kalıcıdır. Bunu 8 yaşındaki kardeşim üzerinde denedim; iki saat içinde sözlem yazmaya başladı. (bak: http://kokturukce.blogspot.com/2010/03/8-yasndak-kz-kardesim-begumun-kendi-el.html)

Hızlı yazılır az yér tutar: Ünlüler her durumda yazılmadığından hızı artıracak, daha az yér kaplayacaktır. Ancak sözü 5 lâtin damgası ile yazılırken Türk damgaları ile bu sayı 2'ye inmektedir.

Dilbilimi sévdirir: Sözcükleriñ köken açıklamasını anlaşılabilir kılar, Türkçe'ye ilgi doğurur. Böylece gencler dili séver, bir bakıma dilbilime ilgi duyarlar, dilimizi geliştirirler. Örñeğin oktay sözünüñ ok, at ve ay damgalarıñdan geldiğini bilmek, ilgi yaratabilir.

Yad adlarıñ yazımındakı çelişkiyi kaldırır: Bambaşka bir düzenek olduğundan yad dildeki özel adlarıñ okunduğu gibi yazılmasını sağlar, lâtinda yaşanan çelişkiyi köküñden siler.

2 yorum:

Uğraşı dedi ki...

Japoncaya geçmiş yabancı sözcüklerin kolayca ayırt edilememesimin bir nedeni de alfabeleridir. Göktürk yazısı da işte böyle bir kalıp makinasıdır. Her türlü ses uyumsuzluğu içeren yabancı sözcükleri bir çırpıda Türkçeye çeviriverir. Büyük ve küçük ünlü uyumuna ''Ne işe yarıyor bu saçma bilgiler'' diyen gençlik bu koca kuralların GökTürk alfabesinden kalma olduğunu bilemez. Ses"uyumlarını bilmeyen GökTürkçe de yazamaz, okuyamaz...

mustafa dedi ki...

göktürk abecesi runik harflermidir