1970 yıllarda basın tarafından TDK'yi karalamak için gülünç türetimler yapmıştır. Bu türetimlerin kimler tarafından yapıldığı bilinmiyor ancak, kamu içinde hızla yayılmış ve bunların gerçekten TDK tarafından türetildiği sanılmıştır, hatta sanılmaktadır. TDK başkanı ile yapılan ve Vatan Gazetesi'nde 17.05.2004 günayında yayınlanan bir söyleşide, TDK'nın "oturgaçlı götürgeç, ulusal düttürü, gökkonutsal avrat" gibi gülünç karşılıklar önermediği belirtilmiştir.
TDK'nın türettiği söylenen sözcükler
* Otobüs : Çok Getirgeçli götürgeç
* Tren : Alttan ittirmeli üstten tüttürmeli çok oturgaçlı getirgeçli götürgeç
* Yumurta : Tavuksal fırtlangıç
* İstiklâl Marşı : Ulusal düttürü
* Hostes : Gök konutsal avrat
* Uçak : Gökkonut
* Restaurant : Sosyal Otlangaç
* Fren : Durdurgaç
* Fotoğraf makinesi : Şekil çeken
* Minibüs: Kaptıkaçtı
* Zil : Zırlangaç
* Problem : Zorlangaç
* Flüt : Öttürgeç
* Ütü : Alttan püskürtmeli düzelteç
* CD : Dönen Bilgi Tekeri
* Gitar : Çok telli çalgaç
Halk üzerindeki etkileri
Bu sözcükler, kamu tarafından gülünç bulunup TDK'nın alay konusu olmasına neden olmasının dışında, dilimizdeki en güzel eklerden biri olan -geç,-gaç ekini de öldürmüştür. Bu iftiranın doğruluğuna inanlar, yapılan yeni türetimlere direnç gösterme eğiliminde olup bu sözcükleri neden olarak göstermişlerdir.
9 yorum:
Vakit adlı gazetede geçmiş ilk olarak diye duyduydum.
vakitte değil tamamen yanlış biliyorsunuz, hürriyet gazetesinde çıktı ilk olarak...
geç-gaç ekine anadoludan bir örnek vermek istedim;
yellengeç = şımarık
gufalgaç = şımarık
Bu ifâdeleri TDK uydurmamış olabilir; lâkin bunları iftirâ olarak da görmüyorum. Zamanında alaylı alleme ve mütebahhirlerimiz(!) dil şuuruyla ve ilim haysiyetiyle örtüşmeyecek yanlışlar yaptılar. Canlılığını kaybetmiş kökleri ve ekleri sentezleyip kelimeler uydurdular. Halkın dilinde asırlardır yaşayan kelimeleri atıp ruhsuz ve Türkçenin inceliklerine ters nice kelimeyi dilimize ikâme edip dil bahçemizi talan ettiler.
- GAç ekinin canlı ve dilimizin en güzel eklerinden biri olduğunu da nereden çıkardınız?
Yine de, TDK'yi savunmak oldukça gereksiz olur.
Uydurdukları sözlerle bizi ortak Türkçeden, çın(hakiki) Türkçeden uzaklaştıranlar yine onlardır.
Yapılması gereken, öteki Türk dilleri ile ortak sözleri işletmek, öz(kendi) söz varlığımızdan yararlanmak, eski sözlerden yararlanmaktır. Öz özümüze, masa başında söz türetmek değil!
Yine de, TDK'yi savunmak oldukça gereksiz olur.
Uydurdukları sözlerle bizi ortak Türkçeden, çın(hakiki) Türkçeden uzaklaştıranlar yine onlardır.
Yapılması gereken, öteki Türk dilleri ile ortak olan sözleri işletmek, öz(kendi) söz varlığımızdan yararlanmak, eski sözlerden yararlanmaktır. Öz özümüze, masa başında söz türetmek değil!
Bu, bizi yalnızca özümüzden ıraklaştırır. Yapay bir dil ile söyleşir(konuşur) oluruz.
ne bu arap dili sevgisi ve yandaşçılığı? gerizekalı mısın? kullandığın sözcüklere bak! kimse bir şey anlamıyor.
Yorum Gönder