TDK'ye atılan iftiralar

1970 yıllarda basın tarafından TDK'yi karalamak için gülünç türetimler yapmıştır. Bu türetimlerin kimler tarafından yapıldığı bilinmiyor ancak, kamu içinde hızla yayılmış ve bunların gerçekten TDK tarafından türetildiği sanılmıştır, hatta sanılmaktadır. TDK başkanı ile yapılan ve Vatan Gazetesi'nde 17.05.2004 günayında yayınlanan bir söyleşide, TDK'nın "oturgaçlı götürgeç, ulusal düttürü, gökkonutsal avrat" gibi gülünç karşılıklar önermediği belirtilmiştir.
TDK'nın türettiği söylenen sözcükler

* Otobüs : Çok Getirgeçli götürgeç
* Tren : Alttan ittirmeli üstten tüttürmeli çok oturgaçlı getirgeçli götürgeç
* Yumurta : Tavuksal fırtlangıç
* İstiklâl Marşı : Ulusal düttürü
* Hostes : Gök konutsal avrat
* Uçak : Gökkonut
* Restaurant : Sosyal Otlangaç
* Fren : Durdurgaç
* Fotoğraf makinesi : Şekil çeken
* Minibüs: Kaptıkaçtı
* Zil : Zırlangaç
* Problem : Zorlangaç
* Flüt : Öttürgeç
* Ütü : Alttan püskürtmeli düzelteç
* CD : Dönen Bilgi Tekeri
* Gitar : Çok telli çalgaç

Halk üzerindeki etkileri
Bu sözcükler, kamu tarafından gülünç bulunup TDK'nın alay konusu olmasına neden olmasının dışında, dilimizdeki en güzel eklerden biri olan -geç,-gaç ekini de öldürmüştür. Bu iftiranın doğruluğuna inanlar, yapılan yeni türetimlere direnç gösterme eğiliminde olup bu sözcükleri neden olarak göstermişlerdir.

9 yorum:

Bulur dedi ki...
Bu yorum yazar tarafından silindi.
Adsız dedi ki...

Vakit adlı gazetede geçmiş ilk olarak diye duyduydum.

Adsız dedi ki...

vakitte değil tamamen yanlış biliyorsunuz, hürriyet gazetesinde çıktı ilk olarak...

Adsız dedi ki...

geç-gaç ekine anadoludan bir örnek vermek istedim;

yellengeç = şımarık
gufalgaç = şımarık

Unknown dedi ki...

Bu ifâdeleri TDK uydurmamış olabilir; lâkin bunları iftirâ olarak da görmüyorum. Zamanında alaylı alleme ve mütebahhirlerimiz(!) dil şuuruyla ve ilim haysiyetiyle örtüşmeyecek yanlışlar yaptılar. Canlılığını kaybetmiş kökleri ve ekleri sentezleyip kelimeler uydurdular. Halkın dilinde asırlardır yaşayan kelimeleri atıp ruhsuz ve Türkçenin inceliklerine ters nice kelimeyi dilimize ikâme edip dil bahçemizi talan ettiler.

Unknown dedi ki...

- GAç ekinin canlı ve dilimizin en güzel eklerinden biri olduğunu da nereden çıkardınız?

Akçe dedi ki...

Yine de, TDK'yi savunmak oldukça gereksiz olur.
Uydurdukları sözlerle bizi ortak Türkçeden, çın(hakiki) Türkçeden uzaklaştıranlar yine onlardır.
Yapılması gereken, öteki Türk dilleri ile ortak sözleri işletmek, öz(kendi) söz varlığımızdan yararlanmak, eski sözlerden yararlanmaktır. Öz özümüze, masa başında söz türetmek değil!

Akçe dedi ki...

Yine de, TDK'yi savunmak oldukça gereksiz olur.
Uydurdukları sözlerle bizi ortak Türkçeden, çın(hakiki) Türkçeden uzaklaştıranlar yine onlardır.
Yapılması gereken, öteki Türk dilleri ile ortak olan sözleri işletmek, öz(kendi) söz varlığımızdan yararlanmak, eski sözlerden yararlanmaktır. Öz özümüze, masa başında söz türetmek değil!
Bu, bizi yalnızca özümüzden ıraklaştırır. Yapay bir dil ile söyleşir(konuşur) oluruz.

Adsız dedi ki...

ne bu arap dili sevgisi ve yandaşçılığı? gerizekalı mısın? kullandığın sözcüklere bak! kimse bir şey anlamıyor.