Saatler Olsun!

Béş-altı yaşlarında yuyunduktan soñra oturma odasına girdiğimde, kalabalık ev ahâlisi saatler olsun derdi bana. Oysa yunağa girip yıkanmayı, çimmeyi hiç sévmeyen ben, karşı çıkar; ne saatleri, aylar olsun diye çığırırdım.

Yédi yaşındaydım. Babamıñ elinden tutmuş éve doğru gidiyorduk. Saçlarımı yéñi kestirmiştim. Yolda komşumuz ile denk geldik. Bana saatler olsun dédi. Añlamamıştım, babama doğru başımı kaldırıp niye benden saati soruyor démiştim. Babam da gülerek, sıhhatler olsun diyor, sağol démelisiñ dédi.

Ondan soñra yaşamımda bir çok yérde bu türden kullanımlar işitmeye başladım. Ne var ki, artık babam dışında kimseden sıhhatler olsun sözünü işitmedim. Tüm kamuoyu saatler olsun diyor. Ançıp şimdilerde bu bana ilginç gelmektedir. Sıhhat sözü sağlık démektir. Sıhhatler olsun; sağlıklar olsun diye çevirilir. Hadı sağlık olsun diye daha düzgün bir çeviri yapalım. Benim añlamadığım şu; saçını, sakalını kestirenlere neden sağlık olsun diyoruz?

Buna bénzer bir kullanım da çok yaşa'dır. Hapşıran, tıksıran birine bunu söylüyoruz. Dédiklerine göre; hapşırma sırasında yüreğin de içinde bulunduğu bir takım organlar bir anlığına duruyormuş. Kaslar inanılmaz aşamada kasılıyor, bağırdakı tüm havayı dışarı atmaya çalışıyormuş. Öyle ki, o sırada göz kapakları açık olan biriniñ gözleri, yuvalarından fırlayabilirmiş. Bu yüzden ölüm tehlikesi géçiren kişiye çok yaşa dilekleri iletilmekte imiş. İyi güzel de yéryüzünüñ géçmişinde böyle bir olaya nerede denk gelindi? Bu yaşıma dek hapşırdım ancak soñunda bir neñ olmadı, kuşkum yok sizlerde de bir neñ olmadı.

Soñuç olarak añlamsız bulduğum bu sözleri kullanmamaya karar vérdim. Artık biri yüzünü kırptığında, saçlarını kestirdiğinde azı hapşırdığında hiç bir söz démiyorum.

4 yorum:

Hakan KILIÇASLAN dedi ki...

"saçını, sakalını kestirenlere neden sağlık olsun diyoruz"

Göçer gezerler için banyo temizlik ve tıraş uzun aralıklarla yapılabilen ve bir imkan yada ortam yaratmadan gerçekleştirilemeyen bir durum sıhatli kalmak için gerekli olan bir ihtiyaç o yüzden bu bu iyi dileğin kullanılması gereksiz değil gibi geliyor

asdsffdasa dedi ki...

Sıhhatler olsun demek istemeyişinizdeki mantık yürütüşünüzün tabanı biraz boş kalmış kanımca.

Bir insan hastalıklar dışında dahi yılda yüzlerce kez hapşurur. Bunlara bir de hastalıklar sebebiyle gerçekleşen hapşurmaları eklersek bu sayı yılda belki de binlerce hapşuruğa ulaşır. Diyelim ki her hapşurmanızda ölme ihtimaliniz 3 milyonda 1. Yani gerçekte imkansız gibi görünse de teoride mümkün. Ki ben bu sebepten kalbi durup ölen (ölüm ihtimali hapşurma esnasında nefes tutulması sonucu katlanarak artar) 2 kişiden haberdarım sadece Türkiye'de...

Hiç ölen olmamış ve duyduğum ölümler aslında birer şehir efsanesi olsa da yine bu mantıkla düşünecek olursak milyonda 1 görülen bir şekil bozukluğunun ameliyatla giderilmesinde "geçmiş olsun" ya da 10 milyonda bir görülen bir hastalık sebebiyle ölen bir kişinin ardından da yakınlarına "başınız sağ olsun" demek gereksiz olmalıdır. Oysa ki değildir...

Bu tip söz öbeklerinin nezaket amacı güddüğünü de göz önüne alırsak nacizane fikrim söylemeye devam etmeniz yönündedir. Yarın öbür gün birbirlerine bazı küçük sebeplerden ötürü "iyi geceler", "merhaba", "nasılsınız" gibi sözleri esirgeyen ruhsuz bir topluluk meydana gelsin istemeyiz değil mi? Yoksa milletimiz bahaneyi sever. "Nasılsınız" desem daha mı iyi olacak sanki? Boşa nefes tüketiyoruz(!) gibi... =)

Gerçekten inanılmaz derecede hoşuma giden çalışmalar içindesiniz. Yaşım henüz 21, ancak İsrailoğulları'nın dile öncelik verdikten sonra bu kadar güçlendiklerini kültürlerini dinlerini vb değerlerini korudukça büyüdüklerini biliyor, aynı özveriyi siz aydınlarımızdan da bekliyorum... Umarım bir gün bütün Türkî devletlerimizde de eski dilimiz resmîleşir, gelişir. İyi çalışmalar diler, saygılarımı sunarım.

Gökbey Uluç dedi ki...

Görüşlerinizde doğrusunuz. İşin açığı ben düşüncemden caydım. Doğrusu kalıplaşmış bir hoşgörü sözcüğü olarak bir kıyıda kalmasının zararı olmaz.

Cayma nedenim ise şu: çevremdeki kişiler sessiz kaldığım için bana darılıyorlardı.

Uğraşı dedi ki...

''Yakışık olsun'' ya da '' Yakışı olsun'' türünden sözcüklerde kullanılabilir. Sonuçta sağlıktan çok yakışıklı olmaya yarıyor saç-sakal kestirmek bu gün...